Het was een bericht in deze krant, afgelopen week. Twee handelaren zijn ontslagen door ABN Amro, omdat ze een miljoenenverlies aanvankelijk verzwegen voor hun chefs en probeerden het tekort op eigen houtje te dichten. Tegen de regels van de bank. En dus volgde er ontslag.
Het past in het zerotolerancebeleid dat banken zeker sinds de financiële crisis hanteren. Regels worden nageleefd. Overtreders worden ontslagen. Maar de zogeheten ‘rotte-appel’-aanpak is niet voldoende om het probleem uit te bannen. Zoals een generiek cultuurbeleid met opleidingsprogramma’s dat ook niet is. ‘Wat ontbreekt is het aanpakken van een ongewenste cultuur op het niveau van het team of de afdeling. Juist daar zit het kernprobleem’, zegt Wieke Scholten.
De sociaal psychologe promoveerde donderdag aan de Universiteit Leiden op een studie naar het voorkomen van fout gedrag door de ethiek in teams te monitoren. ‘Het verwijderen van een fraudeur of overtreder lost het probleem niet op. We denken als mensen graag dat we heel individualistisch opereren, maar we worden in belangrijke mate beïnvloed door de normen en waarden die gelden in onze directe omgeving. We zijn een product van die omgeving.’
Scholten (38) is in het dagelijks leven Hoofd Audit Behavioural Risk bij de Britse bank RBS. Zij moet tijdig risicoplekken signaleren bij de bank met bijna 80.000 werknemers en voorkomen dat het bedrijfsongelukken worden. Het is een unieke functie in het Britse bankenlandschap. En ook in Nederland is een interne toezichthouder op risicovol gedrag vooralsnog eerder uitzondering dan regel, ondanks alle aandacht voor het thema in de sector. Alle reden voor een (telefonisch) interview.
